Een suboptimale keuze of een combinatie van suboptimale keuzes kan leiden tot een te grote en onomkeerbare achteruitgang in de hoogte van de pensioenuitkering. Dit heeft tevens zijn weerslag op een verlies van vertrouwen in de pensioensector. Het is daarom in het belang van de deelnemer en de pensioenuitvoerder dat de laatste de deelnemer zo goed mogelijk begeleidt bij het maken van pensioenkeuzes. Het aanbieden van informatie is hierbij belangrijk maar niet voldoende, zo is ook de ervaring van de sector. [voetnoot 131: Kamerstukken II, 2019/20, 32 043, nr. 515.] Idealiter is informatie activerend en keuze-ondersteunend, maar zelfs als daarvan sprake is, zijn er nog altijd deelnemers die daadwerkelijke begeleiding nodig hebben bij pensioenkeuzes.

De keuzeomgeving van de pensioenuitvoerder kan bijdragen aan deze keuzebegeleiding, mits zorgvuldig ingericht. Uit onderzoek is bekend dat er altijd (enige) sturing uitgaat van de wijze waarop keuzes en bijbehorende informatie aan deelnemers wordt voorgelegd. [voetnoot 132: Zie bijv. (a) Bockweg, Ponds, Steenbeek, & Vonken, 2018. Framing and the annuitization decision – Experimental evidence from a Dutch pension fund; (b) Brown, Kapteyn, & Mitchell, 2013. Framing and claiming: how information-framing affects expected Social Security claiming behavior; (c) Chetty, Friedman,Leth-Petersen, Nielsen, & Olsen, 2014. Active vs. passive decisions and crowd-out in retirement savings accounts: Evidence from Denmark; (d) Choi, Laibson, Madrian, & Metrick, 2002. Defined contribution pensions: plan rules, participant choices, and the path of least resistance; (e) De Bresser & Knoef, 2019. Heterogeneous default effects on retirement saving; (f) Jachimowicz, Duncan, Weber, & Johnson, 2019. When and why defaults influence decisions: a meta-analysis of default effects; (g) Thaler & Benartzi, 2004. Save more tomorrow: Using behavioral economics to increase employee saving; (h) Van Putten, Potter van Loon, Turlings, & Van Dijk, 2018. Framing in pensioenkeuzes; (i) Zijlstra, De Bresser, & Knoef, 2020. Keuzes tijdens de pensioenopbouw: De effecten van nudging met volgorde en standaardopties.]  Daarom is het van belang dat de wijze waarop die sturing plaatsvindt in het belang is van de deelnemer en diens (financiële) doelstellingen tot uitgangspunt neemt.

Introductie nieuwe open norm
Ter bevordering van weloverwogen keuzes die zo veel mogelijk in het belang zijn van de deelnemer en ter voorkoming van substantiële en onomkeerbare inkomensgevolgen door keuzes die deelnemers over hun pensioen hebben en maken, wordt een nieuwe open norm geïntroduceerd. Het gaat hier om keuzes indien en voor zover de wet of de pensioenregeling die toekennen aan de deelnemer of pensioengerechtigde. Dit wetsvoorstel is erop gericht de risico’s van suboptimale keuzes door de deelnemer te mitigeren. De open norm strekt tot de verplichting voor pensioenuitvoerders om zich maximaal in te spannen om deelnemers op een adequate wijze te begeleiden bij het maken van (voorlopige) keuzes. Het uitgangspunt voor de introductie van de norm is derhalve dat de keuze die de deelnemer heeft en maakt past bij de voorkeuren en financiële doelstelling of wensen van deze deelnemer. Onderdeel van de norm is de verplichting voor pensioenuitvoerders om hier invulling aan te geven door het inrichten van een (digitale) keuzeomgeving. Deze omgeving moet een deelnemer in staat stellen om een passende keuze te maken, gegeven zijn of haar doelstelling.